Vrije nieuwsgaring verdwenen door C2000

donderdag 7 januari 2010

Waarom schrijven wij als pers (Villamedia uitgezonderd) nooit over onszelf en dan met name over de problemen die we tegenkomen bij het vergaren van het nieuws? Zien we de sluipende verandering niet; of interesseert het ons niet? Zolang er maar een krant uitkomt, zolang er maar een programma kan worden uitgezonden is het blijkbaar wel goed. Waar ik het over heb? Het RECHT op vrije nieuwsgaring is sinds de invoering van C2000 (het communicatiesysteem tussen hulpdiensten) volledig verdwenen. Het politienieuws is tegenwoordig het ‘nieuws van de voorlichter’. Hoofdredacteuren, het wordt tijd voor actie!, aldus voorzitter Roel Dijkstra van de vereniging Mediabelangen.

Het gaat op de mobilofoon van de hulpdiensten voor 99,99 procent over de maatschappij en maar 0,01 procent over de politie of brandweer. En toch vindt deze minister dat wij als pers daar geen toegang toe moeten krijgen. Het politienieuws is tegenwoordig het ‘nieuws van de voorlichter’, als de voorlichter er niet is geweest dan is het niet gebeurd.
De hoofdredacties van kranten en omroepen hebben er geloof ik allemaal niet zo’n moeite mee. Uiteindelijk krijgen ze de gewone plaatjes van branden en ongelukken vaak toch wel binnen. Half Nederland loopt rond met digitale camera’s die ook nog kunnen bellen. Tientallen versnipperde websites trekken ondertussen lezers weg van de kranten want onderzoek bracht onlangs naar voren dat het gemiddelde leespubliek met name geïnteresseerd is in zeer lokaal nieuws.

Een aantal Rotterdamse en Haagse fotojournalisten en cameramensen heeft drie jaar geleden de Vereniging Mediabelangen opgericht. In Rijnmond is in samenwerking met de persvoorlichting in veertien dagen een pager-persalarm in bedrijf gesteld dat tot redelijke tevredenheid werkt. De politiemeldkamer geeft in principe met behulp van het lijstje ‘alarmwaardige meldingen’ een piep via de brandweerpieper, soms gevolgd door updates van meldkamermensen die er het nut van inzien.
We hebben intussen medelijden met de collega’s in de rest van het land. Krijgen we in Rotterdam onder normale omstandigheden meerdere tot soms tientallen meldingen per dag, in Amsterdam en Den Haag moeten ze het doen met enkele meldingen per maand. Achteraf, op het moment dat de persberichten een dag later door de politie worden verstuurd, blijkt echter voor hoeveel er niet gealarmeerd is, ook in Rotterdam overigens. Nieuwjaarsnacht? Een alarm voor een brand in Schiedam, ME inzet in Zuidland en Capelle worden niet gemeld. Wat er voor de rest gebeurd is Geen flauw idee. Genoeg, denk ik, als er blijkt dat er 157 arrestaties verricht zijn. In de regio Zuid-Holland Zuid presteren ze het om voorvallen pas te melden op het moment dat er een getuigenoproep nodig is, soms weken later.

De minister roept na de nieuwjaarsnacht dat het niet rustig maar wel beheersbaar was. Tja, wij kunnen het niet meer controleren. Zoals een voorlichter in het zuiden van het land het uitdrukt: Wij verkopen het product veiligheid, en al wat gevoelens van onveiligheid veroorzaakt of zou kunnen veroorzaken, past niet in ons voorlichtingsbeleid. Succesverhalen mogen dan in de krant, missers worden bedekt met de mantel der liefde.
Het bestuur van Mediabelangen is het afgelopen jaar bij vijf Kamerleden van de commissie BZK geweest met de vraag: ‘Is het normaal dat in een democratie de politievoorlichter uitmaakt wat nieuws is?’ Het antwoord was ronduit ‘Nee’. Het is helaas wel de realiteit.
Neem de vliegtuigcrash bij Schiphol vorig jaar. Er is niet eens persalarm gemaakt. Je moet als fotograaf wel heel erg hebben zitten slapen als je dit gemist hebt. Maar als het om drie uur ’s-nachts gebeurd zou zijn had het heel anders gelegen. En zo heb ik honderden, zo niet meer, klachten gekregen van collega’s uit het hele land.

Vorige maand hebben we met de woordvoerder van de Raad van Hoofdcommissarissen gepraat over de problemen van de pers op straat. We kregen volmondig gelijk, en in een vervolggesprek dat op korte termijn moet plaatsvinden gaan we daar horen hoe ze dat aan gaan pakken.
Een van onze vragen was: ‘Hoe staat de oppervoorlichter tegenover geaccrediteerde pers op C2000?’ en na een korte inventarisatie over hoeveel mensen dat dan zou gaan (ongeveer 15 in Rotterdam) was het antwoord: ‘Dat lijkt me beheersbaar’. Een antwoord wat we ook van andere persvoorlichters bij andere korpsen kregen.
Ons voorstel: Geef geaccrediteerde pers toegang tot de meldingenkanalen van politie en brandweer. Vorm per regio een ballotagecommissie bestaande uit Hoofd Voorlichting, een hoofdredacteur en een of twee man gerenommeerde fotografen/politieverslaggevers/cameramensen. Die zouden gelijk een eerste onderzoek kunnen doen naar het al dan niet terecht hebben/krijgen van een Politieperskaart. De Stichting Politieperskaart hoeft dan bij discussiegevallen alleen nog de inkomenstoets te checken. Er zal ongetwijfeld een AIVD onderzoek volgen, een forse borg moeten worden voldaan en afspraken gemaakt moeten worden over hoe om te gaan met opgevangen meldingen waar men nog op door moet rechercheren. Niks anders dan vroeger, daar maakten we toen ook al afspraken over. Alleen nu zal gelden: niet aan de afspraken houden, portofoon inleveren. En daar kunnen wij mee leven. Zo werkt het naar volle tevredenheid in diverse Amerikaanse steden.
Want: het RECHT op vrije nieuwsgaring moet terugkeren. We laten met ons sollen en er komt snel een dag dat we terugkijken en zeggen: ‘hoe komt het dat we het niet hebben gezien?’

Stop in ieder geval met het plaatsen van getuigenoproepen, stuur ze de advertentietarieven en vooral: vertel de politie ook waarom.

Hoofdredacteuren, het wordt tijd voor actie. Wordt het niet eens tijd dat we gezamenlijk oprukken richting den Haag? Maak eens een dag allemaal een krant met zwarte vlakken op de plek waar een ‘politienieuws’ foto zou hebben gestaan. Maak eens een actualiteitenrubriek waarin de nieuwslezer meldt: ‘ De politiewoordvoerder bracht naar buiten dat eergisteren een treinongeval heeft plaatsgevonden waarbij tientallen mensen gewond zijn geraakt’ of iets dergelijks.

Dit artikel is gekopieerd vanaf de site van Villamedia, klik hier om naar deze pagina te gaan.